Gezond leven verlaagt het risico op allerlei ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten en verschillende soorten kanker (longkanker, darmkanker). En verhoogt de kans op gezond oud worden. En dat willen we toch allemaal wel?
TEKST: CORRIE VLIET VLIELAND, HUISARTS SAMENWERKINGSVERBAND WANTVELD
Maar wat is nou belangrijk bij een gezonde leefstijl?
Om te beginnen natuurlijk GEZONDE VOEDING. Daar is tegenwoordig zoveel aandacht voor, dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Bij een gezonde leefstijl hoort ook VOLDOENDE BEWEGEN. Dat bevordert de conditie van hart en longen en zorgt voor sterke botten en spieren. Volgens de onlangs verschenen Beweegnorm is het goed om minstens tweeënhalf uur per week matig intensief te bewegen. Dat betekent: wandelen, fietsen, sporten. Maar bijvoorbeeld ook: tuinieren, schoonmaken en de trap nemen in plaats van de lift! Vanzelfsprekend is NIET ROKEN een onderdeel van een gezonde leefstijl. Net als HÉÉL MATIG ALCOHOLGEBRUIK. Tja en wat wordt er dan bedoeld met ‘héél matig’? De wetenschappelijke adviezen variëren van ‘helemaal niets’ tot ‘maximaal 1 glas per dag voor vrouwen en maximaal 2 glazen voor mannen’. Tot slot: in een gezonde leefstijl passen ook VOLDOENDENACHTRUST en GOEDE BALANS tussen stress en ontspanning.
Makkelijker gezegd dan gedaan
Het lijkt allemaal redelijk simpel. Toch is het voor veel mensen niet zo makkelijk om ongezonde leefgewoonten te veranderen of om een gezonde leefstijl te behouden. Schroom dan niet om advies te vragen bij één van de zorgprofessionals aangesloten bij uw samenwerkingsverband. Samenwerken is belangrijk om uw hulpvragen zo goed mogelijk te beantwoorden en u de zorg te bieden die bij uw situatie past.
De huisarts
Uw huisarts is vaak het eerste aanspreekpunt als u vragen heeft over een gezonde leefstijl. Bijvoorbeeld als u daarover iets gelezen of gehoord heeft. Er komt zoveel informatie over ons heen dat u soms behoefte heeft aan een deskundig en onbevooroordeeld advies. Als u met bepaalde klachten op het spreekuur komt, zal de huisarts u zeker vragen iets te vertellen over uw leefstijl en gewoontes. Soms snapt u wel waarom: bij hartklachten of hoge bloeddruk weet bijna iedereen wel dat niet roken, afvallen en meer bewegen de basis van de behandeling zijn. Soms is het voor u niet een twee drie duidelijk. Maar bijvoorbeeld een algemene klacht als vermoeidheid kan veroorzaakt worden door een (soms door een druk leven veroorzaakte) ongezonde leefstijl: onvolwaardige voeding, te korte nachten en niet sporten. De huisarts zal u informeren vanuit de actuele, landelijke richtlijnen. Heel veel wetenswaardigheden kunt u zelf vinden op de website Thuisarts.nl. Ontwikkeld door de Nederlandse huisartsen. Daarop is in begrijpelijke taal, betrouwbare en up-todate informatie te vinden over bijna alle klachten en aandoeningen. Soms zal de huisarts u verwijzen naar een van de onderstaande professionals in het samenwerkingsverband. Die krijgen dan via uw dossier of via een verwijsbrief de belangrijkste gegevens toegestuurd, mèt uiteraard daarin ook de reden van de verwijzing.
De praktijkondersteuner
De praktijkondersteuner is eigenlijk een echte ‘leefstijlcoach’. Als u bij de praktijkondersteuner op het spreekuur komt voor de controle van uw diabetes, hoge bloeddruk of COPD zal zij of hij zeker bij u informeren of het lukt om gezond te eten en voldoende te bewegen. Daarnaast worden uw gewoontes op het gebied van alcoholgebruik en roken besproken. Iedereen weet dat roken slecht is. Maar soms is het zo vreselijk moeilijk er mee te stoppen. De praktijkondersteuner kan u daarbij helpen, door samen met u een Stoppen Met Roken-plan te maken, al dan niet met behulp van medicijnen. De praktijkondersteuner kan u aanraden om op internet eens de gezondheidscheck te doen. Veel verzekeringen vergoeden deze check.
De diëtiste
De diëtiste is de expert op het gebied van gezonde voeding. We worden via internet, tv en tijdschriften vaak overspoeld met berichten over wat er allemaal wel of niet goed voor je is: geen koolhydraten of toch wel? Smoothies en sappen, juist wel of juist niet? Melkproducten goed of slecht? Vitamines bijslikken? Chiazaad, tarwegras, goji bessen bij het ontbijt?? Het wordt er allemaal niet eenvoudiger op. De diëtiste gaat met u een voedingsadvies op maat maken. Ben u een sporter? Heeft u een hart- en vaatziekte of diabetes? Wilt u afvallen? Bent u al wat ouder? Of juist nog in de groei? Of alleenstaand? Uitgaande van de richtlijnen gezonde voeding zal de diëtiste samen met u bepalen wat u nodig heeft en hoe dat naar uw smaak en levensstijl kan worden aangepast. Een leuke app is Mijn Eetmeter, van het Voedingscentrum.
De psycholoog
De psycholoog kan u helpen als u het heel erg moeilijk vindt om een leefstijlverandering in gang te zetten of vol te houden, zoals bijvoorbeeld bij overgewicht. De psycholoog gaat dan met u na wat het zo lastig maakt: ligt het aan teveel stress of aan hoe u daarmee omgaat? Heeft het te maken met gebeurtenissen uit het verleden? Samen met u zal de psycholoog een plan maken om deze factoren beter te kunnen hanteren. Om te leren ontspannen kan de VGZ Mindfulness-coach-app misschien iets voor u zijn. Uit wetenschappelijk onderzoek is al langer bekend dat depressieve klachten verbeteren door bewegen, liefst in de buitenlucht. De psycholoog zal u daarom zeker adviseren te gaan wandelen of fietsen, al is het om te beginnen maar een kwartiertje per dag. Psychologen krijgen tegenwoordig steeds vaker mensen op het spreekuur die zich dwangmatig bezighouden met gezond leven, vooral gezonde voeding. Dat kan zulke extreme vormen aannemen, dat iemands leven er geheel door beïnvloed wordt en mensen soms geïsoleerd raken – want bij of met iemand uit eten gaan is niet meer mogelijk. Dat dit zo is toegenomen komt door de invloed van internet en andere media (denk aan beeldschone, superstrakke ‘vloggers’ en zelfbenoemde deskundigen). Er is zelfs een naam voor: orthorexia, een vorm van een eetstoornis, waarbij er een ziekelijke fixatie is op ‘gezond’ eten.
De fysiotherapeut
Als het op bewegen gaat is de fysiotherapeut natuurlijk de deskundige bij uitstek. U wordt vaak verwezen naar de fysiotherapeut als u moet revalideren na een gewrichtsoperatie. Maar ook als u het herstel na een val of sportblessure wilt bevorderen. De fysiotherapeut maakt samen met u een behandelplan om de functie van het aangedane lichaamsdeel én de algehele conditie op peil te krijgen. Maar de fysiotherapeut kan u ook helpen als u, zonder dat u blessures of operaties heeft doorgemaakt, uw conditie wilt verbeteren. Bijvoorbeeld als u meer zou moeten gaan bewegen bij overgewicht, bij depressieve klachten, bij verhoogd risico op hart- en vaatziekten, bij COPD. Een goede hartlongconditie, sterke spieren en een goed evenwichtsgevoel vergroten de kans dat u op een gezond oud wordt. In de Noordwijkse samenwerkingsverbanden werken verschillende fysiotherapeuten die een bijzondere expertise hebben op het gebied van ouderen, de ziekte van Parkinson of het evenwicht (balanstraining). Tip van de fysiotherapeut: www.voorkomblessures.nl
De apotheek
De medewerkers van de apotheek zijn er niet alleen voor het bereiden en afleveren van uw medicijnen. Zij hebben zich meer en meer ontwikkeld als adviseur op het gebied van gezondheidsvragen. Zij zijn een laagdrempelige vraagbaak gebleken voor allerhande klachten en klachtjes, óók als het gaat over sporten en leefstijl. Vaak kunnen zij u een zelfstandig advies geven, bijvoorbeeld over het gebruik van voedingssupplementen, verbandmaterialen na verwondingen, pijnstilling, smeersels en bandages na sportblessures. Vooral wat pijnstilling betreft is het belangrijk met de apotheekmedewerker te overleggen: kan het middel samen gebruikt worden met uw andere medicatie? Waar nodig zullen ze contact opnemen met of u verwijzen naar uw eigen huisarts.
Ieder kwartaal wordt het magazine Leef! huis-aan-huis verspreid in Noordwijk. Het magazine is gericht op 55-plussers. De zorgverleners van Samenwerkingsverband Noordwijk-Binnen en Wantveld informeren de lezers van Leef! steeds over een ander aspect van een hun gezamenlijke zorgaanbod voor een aantal veelvoorkomende chronische ziektes.